در مقالات گذشته به پروژه جایگزین خدمت در سازمان‌های لشکری و کشوری و پروژه جایگزین خدمت در شرکت دانش‌بنیان ویژه مشمولین نخبه‌ی داخل کشور پرداختیم.
البته گرفتن انواع پروژه جایگزین خدمت سربازی به جای گذراندن این دوره در پادگان‌های نظامی فقط مختص مشمولان نخبه‌ی داخل کشور نیست. افراد ساکن خارج از کشور هم می‌توانند در صورت داشتن شرایط لازم در چارچوب پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور از تسهیلات سربازی بهره‌مند شوند.
در این مقاله به شرایط و نحوه استفاده از تسهیلات پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور خواهیم پرداخت.
شرایط ثبت درخواست پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور چیست؟
شرط اصلی برای ثبت درخواست حمایت نظام وظیفه تخصصی خارج از کشور، پایان تحصیل، ورود به دوره غیبت و داشتن اقامت غیردانشجویی در خارج از کشور است.
متقاضیان دریافت پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور به سه گروه اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند:
1. دانش‌آموختگان دکتری از 100 دانشگاه برتر جهان
2. اساتید یا پژوهشگران دانشگاه‌های خارجی و دانش‌آموختگان دکتری از 200 دانشگاه برتر جهان
3. دانش‌آموختگان رشته‌های فنی و مهندسی (حداقل در مقطع کارشناسی ارشد) که در شرکتی معتبر و شناخته‌شده در حوزه تخصصی خود به عنوان فناور و با قرارداد تمام‌وقت مشغول به کار هستند.
متقاضیان گروه سوم، در صورت داشتن سابقه تحصیل در 100 دانشگاه برتر جهان، می‌توانند از فعالیت‌های آموزشی خود امتیاز کسب کنند.
منظور از رتبه دانشگاه، رتبه کلی دانشگاه یا مؤسسه علمی محل تحصیل آخرین مقطع متقاضی در زمان بررسی درخواست است.
این رتبه‌بندی از طریق سامانه‌های معتبر نظیر Times Higher Education،Scimago و Top Universities ارزیابی می‌شود.
مراحل درخواست پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور کدامند؟
گام اول- ثبت درخواست در سامانه کانکت
متقاضیانی که شرایط لازم را مطابق موارد ذکرشده در بخش‌قبلی دارند، می‌توانند با مراجعه به سامانه برنامه همکاری با متخصصان و فناوران ایرانی خارج از کشور (کانکت)، پروفایل کاربری خود را ایجاد کرده و مدارک موردنیاز را بارگذاری کنند.
مدارک موردنیاز برای ثبت درخواست نظام وظیفه تخصصی خارج از کشور شامل:
- مدرک فارغ‌التحصیلی آخرین مقطع تحصیلی
- رزومه
- قرارداد کاری
پس از تکمیل و نهایی کردن ثبت درخواست، پرونده شما برای بررسی به سامانه ارسال می‌شود.
گام دوم: بررسی درخواست پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور
بررسی اولیه طی 7 روز کاری انجام می‌شود و
در صورت وجود نقص در مدارک، تأیید یا رد درخواست اطلاع‌رسانی از طریق ایمیلی که در سامانه ثبت کرده‌اید انجام خواهد شد.
در صورت وجود نقص مدارک، مدارک خواسته‌شده را تهیه و از طریق ایمیل (International@bmn.ir) ارسال کنید تا
پرونده شما مجدداً بررسی شود.
همچنین با رد درخواست می‌توانید اطلاعات تکمیلی یا سوابق جدید خود را از طریق همین ایمیل ارسال کرده و
درخواست بازبینی مجدد کنید.
اگر درخواست پرونده شما تأیید شود به پایگاه‌های انتخابی مربوطه ارجاع داده خواهد شد.
توجه:
در این مرحله، ارائه گواهی ارزشنامه از وزارت علوم الزامی نیست.
گام سوم: انتخاب پایگاه میزبان برای پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور
پایگاه‌های میزبان شامل «شرکت‌های دانش‌بنیان، پژوهشگاه‌ها، و دانشگاه‌های داخل کشور» هستند که
در اجرای برنامه همکاری با متخصصان و فناوران ایرانی خارج از کشور مشارکت دارند.
اطلاعات مربوط به این پایگاه‌ها در سامانه کانکت، در بخشی تحت عنوان «پایگاه‌های میزبان» قابل مشاهده است.
هنگام ثبت درخواست در سامانه، متقاضی می‌تواند بر اساس علاقه‌مندی خود، حداکثر سه پایگاه میزبان را از لیست موجود انتخاب نماید.
پس از تأیید درخواست در مرحله بررسی اولیه، پرونده متقاضی به پایگاه‌های انتخابی ارجاع داده می‌شود.
متقاضی می‌تواند با ورود به پروفایل خود و مراجعه به بخش پایگاه‌های انتخابی، با کلیک بر روی گزینه «مشاهده جزئیات» مقابل نام هر پایگاه، به اطلاعات مربوط به رابط پایگاه دسترسی پیدا کرده و برای ادامه فرایند، با نماینده پایگاه موردنظر ارتباط برقرار کند.
نکته:
با توجه به «تخصص متقاضی» و «نیازمندی‌های اعلام‌شده از سوی پایگاه‌های میزبان»، ممکن است این مرکز پرونده متقاضی را برای تعریف پروژه، به یکی از پایگاه‌های میزبان معرفی کند.
گام چهارم: انتخاب استاد میزبان برای پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور
پس از تأیید درخواست در سامانه و ارجاع آن به پایگاه میزبان، فرآیند «تعیین استاد میزبان» و «تعریف پروژه» آغاز می‌شود.
اگر متقاضی پیش‌تر با یکی از اساتید پایگاه میزبان برای تعریف پروژه به توافق رسیده باشد،
می‌تواند اطلاعات استاد میزبان را به رابط پایگاه اعلام کند.
درخواست متقاضی در گروه تخصصی پایگاه بررسی و در صورت تأیید، همکاری آغاز خواهد شد.
در صورت عدم هماهنگی قبلی، رابط پایگاه، حداکثر تا دو هفته پس از دریافت پرونده متقاضی، درخواست را در گروه تخصصی مطرح می‌کند.
در صورت امکان تعریف پروژه و همکاری، گروه تخصصی استادی از اعضای هیئت‌علمی خود را به‌عنوان «استاد میزبان» تعیین کرده و به متقاضی معرفی می‌کند.
نکته:
در صورتی که همکاری امکان‌پذیر نباشد، این موضوع از طریق سامانه به اطلاع متقاضی خواهد رسید و
متقاضی می‌تواند پس از تأیید درخواست، در صورت تمایل پایگاه‌های بیشتری را علاوه بر انتخاب‌های اولیه به درخواست خود اضافه کند.
گام پنجم: تعریف پروژه در نظام وظیفه تخصصی خارج از کشور
پس از تأیید درخواست در سامانه، تعیین پایگاه میزبان و مشخص شدن استاد میزبان، «فرآیند تعریف پروپوزال پروژه» آغاز می‌شود.
تمامی محتوای مربوط به پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور، از جمله پروپوزال، باید به زبان فارسی تهیه شود.
نمونه ساختار پروپوزال مورد تأیید در اینجا قابل‌دسترسی است.
پروپوزال باید در مرز دانش حوزه تخصصی شما تهیه شود.
هدف پروژه باید دستیابی به بالاترین دستاورد ممکن در بازه زمانی ۱۲ تا ۲۴ ماه باشد.
دستاوردهای پیشنهادی باید مطابق با معیارهای مورد تأیید ستاد کل نیروهای مسلح تعریف گردد.
پس از تهیه پروپوزال، لازم است استاد میزبان آن را بررسی و تأیید نماید.
در نهایت، پروپوزال تأییدشده توسط استاد میزبان باید به رابط پایگاه میزبان تحویل داده شود.
رابط پایگاه موظف است پروپوزال را طی نامه رسمی به مرکز مربوطه ارسال کند تا مراحل بعدی انجام شود.
گام ششم: صدور مجوز به‌کارگیری در نظام وظیفه تخصصی خارج از کشور
پس از طی مراحل تأیید درخواست، ارجاع پرونده به پایگاه میزبان، تعیین استاد میزبان، مشخص کردن موضوع پروژه و تهیه پروپوزال، فرآیند اخذ مجوز به‌کارگیری آغاز می‌شود.
ارسال ایمیل درخواست مدارک
پس از دریافت پروپوزال از پایگاه میزبان و تأیید آن توسط مرکز، ایمیلی با عنوان «مدارک لازم برای درخواست مجوز به‌کارگیری» به متقاضی ارسال خواهد شد.
مدارک موردنیاز
گواهی ارزشنامه وزارت علوم (ارائه این مدرک در این مرحله الزامی است).
مدارک مرتبط با «لغو معافیت تحصیلی» و «اخذ مهر تردد مشمولین» باید پیش از صدور نامه درخواست مجوز به‌کارگیری تکمیل شود.
مدارک دیگر شامل رزومه فارسی، مدارک هویتی و اقامتی، و اسناد کاری نیز باید آماده باشد.
تکمیل و ارسال درخواست
فرم مربوط به درخواست مجوز به‌کارگیری با پیوست مدارک کامل، پروپوزال تأییدشده و تأیید پایگاه میزبان تکمیل می‌شود و
این مجموعه مدارک طی نامه‌ای رسمی از طرف مرکز به ستاد کل نیروهای مسلح ارسال خواهد شد.
بررسی و صدور مجوز
ستاد کل در بازه حدود ۶۰ روز کاری از زمان ارسال نامه، نسبت به صدور مجوز به‌کارگیری اعلام نظر خواهد کرد.
مدت زمان اجرای پروژه
پس از صدور مجوز، متقاضی باید در بازه زمانی ۱۲ تا ۲۴ ماه به دستاوردهای تعیین‌شده در پروپوزال دست یابد.
گام هفتم: صدور مجوز تردد متناوب برای پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور
مجوز صادرشده برای شروع به کار شامل دو بخش است:
بخش اول: تأیید به‌کارگیری مطابق درخواست پایگاه و اطلاعات پروپوزال که تاریخ شروع به‌کار متقاضی را تعیین می‌کند.
بخش دوم: مجوز تردد متناوب که به متقاضی اجازه می‌دهد بدون محدودیت در زمان و تعداد دفعات به کشور وارد شود.
مراحل و الزامات فعال‌سازی مجوز تردد متناوب برای پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور
متقاضی باید پیش از صدور مجوز، مهر تردد مشمولان را اخذ نماید.
پس از نخستین سفر به کشور پس از صدور مجوز به‌کارگیری، متقاضی باید با مراجعه به اداره گذرنامه شهر محل اقامت خود اقدام به فعال‌سازی مجوز تردد متناوب نماید.
مدارک موردنیاز شامل:
- اصل و کپی شناسنامه
- اصل و کپی کارت ملی
- دو قطعه عکس
توجه:
– این مجوز محدودیت‌های مربوط به تعداد سفر به کشور و مدت حضور در ایران را حذف می‌کند.
– خروج از کشور باید به مقصد نهایی کشور محل اقامت انجام شود.
– مدت اعتبار مجوز تردد متناوب ۲۴ ماه از تاریخ شروع مجوز است.
– در صورت عدم ثبت مجوز در سامانه گذرنامه متقاضی باید با مدارک لازم و شماره مجوز به‌کارگیری به سازمان نظام وظیفه عمومی (بخش ارتباط مردمی) مراجعه نماید.
گام هشتم: انجام پروژه در نظام وظیفه تخصصی خارج از کشور
با صدور مجوز به‌کارگیری از سوی ستاد کل، پروژه رسماً آغاز می‌گردد.
متقاضی موظف است هر سه ماه یک‌بار گزارشی از پیشرفت پروژه و اقدامات صورت‌گرفته را تهیه نماید.
این گزارش باید به زبان فارسی تنظیم شود.
گزارش تهیه‌شده باید به تأیید استاد میزبان رسیده و سپس به رابط پایگاه ارسال گردد.
حتماً گزارش‌ها در بازه‌های زمانی سه‌ماهه تهیه، تأیید، و ارسال شوند.
هر چه گزارش‌ها کامل‌تر باشند، فرآیند نگارش کتابچه نهایی پروژه آسان‌تر خواهد بود.
جلسات دفاع پروپوزال و دفاع نهایی می‌تواند به صورت غیرحضوری برگزار شود.
در صورت تمایل، متقاضی می‌تواند با استفاده از مهر تردد مشمولین و پس از ورود به کشور با فعال‌سازی مجوز تردد متناوب، به مدت و تعداد دفعات موردنظر در کشور حضور یابد.
گام نهم: گزارش نهایی پروژه برای پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور
پس از دستیابی به دستاورد مشخص شده در پروپوزال به عنوان خروجی نهایی پروژه و ارسال گزارش سه‌ماهه آخر، متقاضی موظف است تا
فایل کتابچه نهایی را تهیه کند.
محتوای کتابچه نهایی باید شامل مطالعات مقدماتی، ارائه فرآیند انجام شده، و شرح دستاورد و خروجی‌های پروژه باشد.
قبل از فهرست محتوایی، باید بخشی در خصوص دستاوردهای پروژه تهیه و درج شود.
پس از تهیه کتابچه نهایی، این فایل باید به تأیید استاد میزبان برسد و
در صورت تایید، به رابط پایگاه ارسال شود.
رابط پایگاه پس از دریافت فایل کتابچه نهایی، باید کاربرگ ارزیابی پروژه را به استاد میزبان ارائه دهد تا
امتیاز و نتیجه ارزیابی همکاری متقاضی در انجام پروژه و دستاوردهای آن، ارائه شود.
امتیاز ۷۰ یا بالاتر از مجموع فعالیت‌های مربوط به انجام پروژه، موجب فراهم آوردن مقدمات دفاع و پایان کار خواهد شد.
گزارش نهایی پروژه باید با اشاره به اختتام پروژه به مرکز ارسال شود.
بعد از تأیید استاد میزبان، تعیین داور و ارزیابی اولیه پروژه و تعیین زمان برگزاری جلسه دفاع برای مرکز ارسال خواهد شد.
گام دهم: فرآیند هماهنگی برای جلسه دفاع برای پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور
پس از تکمیل گزارش نهایی پروژه و تأیید آن توسط استاد میزبان و تکمیل کاربرگ ارزیابی پروژه نوبت به انتخاب داوران برای جلسه دفاع می‌رسد.
داوران باید از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها یا پژوهشگاه‌های معتبر کشور با تخصص مرتبط با موضوع پروژه باشند.
انتخاب داوران توسط تیم معاونت پژوهشی پایگاه میزبان انجام می‌شود و
حداقل دو داور برای برگزاری جلسه دفاع تعیین می‌شود.
کتابچه گزارش نهایی و کاربرگ ارزیابی پروژه برای داوران ارسال می‌شود و
داوران موظف هستند طی یک هفته، نظرات خود را درباره پروژه اعلام کنند.
رابط پایگاه نظرات داوران را جمع‌آوری کرده و همراه با کاربرگ‌های تکمیل‌شده به متقاضی و استاد میزبان ارائه می‌دهد و
زمان جلسه دفاع مشخص می‌شود.
اطلاعات زمان برگزاری جلسه دفاع همراه با کتابچه گزارش نهایی و کاربرگ‌های ارزیابی تکمیل‌شده از سوی استاد میزبان، طی نامه‌ای به مرکز ارسال می‌گردد و جلسه دفاع به صورت مجازی برگزار می‌شود.
حضور دو داور برای برگزاری جلسه دفاع کافی است.
داوران باید حداکثر ظرف یک هفته نظرات خود را ارائه کنند.
گام یازدهم: برگزاری جلسه دفاع در نظام وظیفه تخصصی خارج از کشور
جلسه دفاع از پروژه آخرین مرحله برای ارزیابی و تأیید دستاوردهای متقاضی است. این جلسه شامل ارائه پروژه، پاسخ به سوالات داوران، و ثبت نتیجه در صورت‌جلسه رسمی دفاع می‌باشد.
مراحل برگزاری جلسه دفاع
1. تکمیل فرم صورت‌جلسه
متقاضی باید پیش از برگزاری جلسه، فرم صورت‌جلسه دفاع را با اطلاعات اعضای جلسه (استاد میزبان، داوران، و سایر شرکت‌کنندگان) و پایگاه میزبان تکمیل کند.
2. ارائه پروژه توسط متقاضی
متقاضی باید پروژه خود را ارائه دهد که شامل مرور فرآیندهای انجام شده، توضیح دستاوردها و خروجی پروژه و پاسخگویی به چالش‌های مطرح شده توسط داوران است.
3. سوالات و ارزیابی داوران
داوران سوالات خود را مطرح کرده و نظراتشان را درباره پروژه بیان می‌کنند.
در این مرحله، متقاضی باید به سوالات پاسخ داده و چالش‌های داوران را برطرف کند.
4. تکمیل فرم صورت‌جلسه
در پایان جلسه، استاد میزبان و داوران فرم صورت‌جلسه را تکمیل و امضا می‌کنند و
امضای الکترونیکی داوران در فرم ثبت می‌شود.
5. ثبت نتیجه نهایی
دو حالت برای نتیجه جلسه دفاع در نظر گرفته می‌شود:
الف) تایید پروژه با امتیاز ۷۰ یا بالاتر بدون نیاز به ویرایش
ب) تایید پروژه با امتیاز ۷۰ یا بالاتر همراه با نیاز به ویرایش، که جزئیات آن در جدول مربوطه در صورت‌جلسه درج می‌شود.
6. پایان جلسه
با ثبت و امضای صورت‌جلسه، جلسه دفاع به اتمام می‌رسد.
نکات مهم
ارائه دقیق و کامل پروژه در جلسه دفاع بسیار مهم است.
تمام امضاها به صورت الکترونیکی ثبت می‌شوند.
ویرایش‌های موردنیاز (در صورت وجود) باید به سرعت انجام شده و نسخه نهایی پروژه ارائه شود.
