اگر اختراعی دارید که به صورت داخلی و یا خارجی به ثبت رسیده است، می‌تواند برای شما از سوی بنیاد ملی نخبگان امتیازآور باشد.
شما می‌توانید از این امتیاز برای احراز نخبگی و بهره بردن از انواع تسهیلات مانند خدمات نظام وظیفه استفاده کنید.
شرط اصلی بنیاد ملی نخبگان به ثبت رسیدن اختراع شما در سازمان اسناد و املاک کشور است.
پس از آن سطح بندی اختراع در بنیاد ملی نخبگان طبق شیوه‌نامه شهید فخری‌زاده انجام می‌شود.
بنیاد ملی نخبگان به منظور ایجاد فضایی پویا برای نوآوری، انگیزه‌بخشی به جوانان و شناسایی اختراعات برتر، سامانه‌ای به نام «سینا» راه‌اندازی کرده است. یکی از اهداف این سامانه کمک به مخترعان برای ارزیابی اختراعات خود در یک محیط رقابتی و سالم است.
مخترعان می‌توانند با ثبت‌نام در این سامانه اختراعات خود را مورد ارزیابی و سطح بندی قرار دهند.
در این مقاله به نحوه ارزیابی و سطح بندی اختراع و شرایط و قوانین مربوط به آن می‌پردازیم.
انواع سطح‌بندی اختراع در بنیاد ملی نخبگان
مخترعانی که در فرآیند ارزیابی، اختراعشان به تأیید هیئت داوران برسند،
می‌توانند از حمایت‌ها و تسهیلات بنیاد ملی نخبگان برای تبدیل اختراع خود به یک محصول دانش‌بنیان بهره‌مند شوند.
این مسیر حمایتی در سه مرحله با عناوین «اختراع‌های سطح 3»، «اختراع‌های سطح 2» و «اختراع‌های سطح 1» پیش می‌رود.
هر یک از این سه سطوح شرایط خاص خود را دارد.
اختراع سطح 3
الف- شناسایی
این گروه از اختراعات از میان اختراعات ثبت‌شده رسمی و از طریق برگزاری رویدادهای معتبر (مانند جشنواره‌ها، ابداعات، اختراعات و ابتکارات) یا ارزیابی توسط کارگروه ارزیابی اختراعات و بر اساس معیارهای زیر شناسایی می‌شوند:
- میزان نوآوری اختراع در سطح ملی و بین‌المللی
- مدت زمان دوام فناوری حاصل از اختراع
- تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ناشی از به کارگیری اختراع
- قابلیت ورود به بازار و ارزش افزوده اقتصادی و اجتماعی ناشی از تجاری‌سازی اختراع
تشخیص مصادیق رویدادهای معتبر به عهده بنیاد است.
ب- پشتیبانی
برای هدایت اختراعات در سطح 3، تسهیلات توانمندسازی زیر به آن‌ها اعطا می‌شود:
- جایزه نقدی به منظور تقدیر از مخترع برگزیده
- تسهیلات مالی برای مواردی نظیر: تأسیس شرکت در زمینه اختراع و استقرار اولیه در مراکز رشد و پارک علم و فناوری با هدف تبدیل شدن به شرکت دانش‌بنیان (نوپا)، تدوین نسخه تجاری‌سازی، کسب مجوزها و استانداردها، آشنایی با فرآیند جذب سرمایه و بازاریابی و موارد مشابه
- لحاظ امتیاز در آیین‌نامه «پشتیبانی از فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور» برای مخترع
- لحاظ امتیاز در آیین‌نامه «شناسايي و پشتیبانی از دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی» برای مخترع
- اعطای تسهیلات فرهنگی-رفاهی به مخترع
اختراع سطح 2
الف. شناسایی
این گروه از اختراعات از میان اختراعات سطح ۳ که صاحبان آن‌ها موفق به تأسیس شرکت نوپایی در زمینه اختراع موردنظر شده‌اند و مسیر توانمندسازی را با موفقیت طی کرده‌اند، بر اساس معیارهای زیر شناسایی می‌شوند:
- دستیابی به نسخه تجاری‌سازی اختراع به منظور توجیه فنی و اقتصادی آن
- کسب مجوزها، تأییدیه‌ها و استانداردهای داخلی و خارجی
- میزان پیشرفت در تشکیل شرکت مرتبط با اختراع
- میزان پیشرفت اختراع در زمینه جذب سرمایه و بازاریابی
ب. پشتیبانی
به منظور هدایت اختراعات سطح ۲، تسهیلات توانمندسازی زیر به آن‌ها اعطا می‌شود:
- جایزه نقدی به منظور تقدیر از مخترع برگزیده
- اعتبار تجاری‌سازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای تحقق مواردی نظیر کمک به رشد شرکت نوپا، ثبت بین‌المللی اختراع، میزان پیشرفت در زمینه تولید انبوه، کسب مجوزها و استانداردهای مرتبط، تسهیل فرآیند نمونه‌سازی محصول (نیمه‌صنعتی)، آغاز فرآیند تجاری‌سازی و موارد مشابه
- بهره‌مندی از امکان جذب دانش‌آموختگان برتر مشمول جایزه شهید تهرانی مقدم در شرکت تأسیس‌شده (مطابق مقررات بنیاد)
- لحاظ امتیاز در آیین‌نامه «پشتیبانی از فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور» برای مخترع
- لحاظ امتیاز در آیین‌نامه «شناسايي و پشتیبانی از دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی» برای مخترع
- اعطای تسهیلات فرهنگی-رفاهی به مخترع
اختراع سطح 1
الف- شناسایی
این گروه از اختراعات از میان اختراعات سطح ۲ که مسیر توانمندسازی را با موفقیت طی کرده و منجر به تأسیس شرکت دانش‌بنیان شده‌اند،
بر اساس معیارهای زیر شناسایی می‌شوند:
- تولید و فروش محصول یا فروش حق استفاده از اختراع
- جذب سرمایه‌گذار برای تولید انبوه و ارائه مدل سرمایه‌گذاری
- کسب مجوزها، تأییدیه‌ها و استانداردهای داخلی و خارجی
- میزان پیشرفت اختراع در ایجاد و توسعه بازار
- میزان رشد شرکت تأسیس‌شده
ب- پشتیبانی
به منظور هدایت اختراعات سطح ۱، تسهیلات توانمندسازی زیر به آن‌ها اعطا می‌شود:
- جایزه نقدی به منظور تقدیر از مخترع برگزیده
- تسهیلات مالی صندوق نوآوری و شکوفایی برای تحقق مواردی نظیر گسترش شرکت دانش‌بنیان، انبوه‌سازی محصول، ایجاد و توسعه بازار، انتقال فناوری‌های مورد نیاز و موارد مشابه
- بهره‌مندی از امکان جذب دانش‌آموختگان برتر مشمول جایزه شهید تهرانی مقدم در شرکت تأسیس‌شده (مطابق مقررات بنیاد)
- بهره‌مندی از تسهیلات نظام وظیفه تخصصی دانش‌آموختگان برتر فناور برای مستخدمان شرکت تأسیس‌شده (مطابق مقررات بنیاد)
- لحاظ امتیاز در آیین‌نامه «پشتیبانی از فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور» برای مخترع
- لحاظ امتیاز در آیین‌نامه «شناسايي و پشتیبانی از دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی» برای مخترع
- اعطای تسهیلات فرهنگی-رفاهی به مخترع
تعداد برگزیدگان و میزان تسهیلات
تعداد اختراعات برگزیده در هر یک از سطوح سه‌گانه و میزان تسهیلات مادی موردنیاز برای توانمندسازی هر دسته به طور سالیانه توسط رئیس بنیاد تعیین می‌شود.
اعطای تسهیلات به مخترع (مخترعان)، مطابق ثبت رسمی اختراع، تعلق می‌یابد.
برگزیدگان این آیین‌نامه در مدت زمان سه سال پس از برگزیده شدن فرصت دارند تا از پشتیبانی‌های این آیین‌نامه بهره‌مند شوند.
نحوه اجرای شیوه‌نامه شناسایی و پشتیبانی از اختراع‌های برگزیده (طرح شهید فخری‌زاده) چگونه است؟
- انتخاب داوران: ابتدا معاونت آینده‌سازان به منظور تسریع در فرآیند داوری و بررسی درخواست‌ها، افرادی را به عنوان دبیران هیئت داوری اختراعات به مدت دو سال انتخاب می‌کند. این دبیران مسئول انتخاب داوران تخصصی از میان داوران ملی با توجه به تخصص اختراع، پیگیری دریافت نظرات تخصصی آن‌ها و مدیریت فرآیند بررسی اختراعات هستند.
همچنین معاونت آینده‌سازان فردی را به عنوان سردبیر هیئت داوری اختراعات بنیاد ملی برای مدت دو سال منصوب می‌کند.
امکان انتصاب مجدد دبیران هیئت داوری و سردبیر پس از پایان دوره دو ساله وجود دارد.
- برگزاری رویدادها: معاونت آینده‌سازان از طریق رویدادهای مختلف مانند جشنواره‌ها، ابداعات و اختراعات یا از طریق داوری در بنیاد ملی، اختراعاتی که شرایط اولیه برای برگزیده شدن در سطح ۳ را دارند، شناسایی می‌کند.
این انتخاب توسط داوران تخصصی از میان اعضای هیئت علمی برجسته دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مهندسان صنایع و صاحبان کسب‌وکار انجام می‌شود.
* اگر در هر مرحله از بررسی‌ها مشخص شود که متقاضی اطلاعات نادرستی به بنیاد ملی ارائه کرده است،
علاوه بر محرومیت از پشتیبانی‌های این شیوه‌نامه، از سایر تسهیلات بنیاد ملی نیز محروم خواهد شد.
همچنین، عدم صداقت او به مراجع ذی‌ربط اعلام می‌شود و بنیاد ملی حق پیگیری حقوقی موضوع را برای خود محفوظ می‌دارد.
تشخیص این مسائل بر عهده معاونت آینده‌سازان است.
اجرای شیوه‌نامه شناسایی و پشتیبانی از اختراع‌های برگزیده سطح 3
کارگروه ارزیابی اختراعات با ترکیب زیر، اختراعات سطح ۳ را بر اساس شاخص‌های جدول زیر تعیین می‌کند:
- یکی از مدیران معاونت آینده‌سازان (به انتخاب معاونت آینده‌سازان) به عنوان رئیس کارگروه
- سردبیر هیئت داوری اختراعات بنیاد ملی
- دبیران هیئت داوری مرتبط با اختراعات مورد بررسی
- حداقل دو نفر از متخصصان و صاحب‌نظران مجرب در ارزیابی اختراعات به پیشنهاد سردبیر و تأیید رئیس کارگروه
| ردیف | معیار | ضریب اهمیت |
| 1 | انطباق با مبانی علمی | (شرط لازم) |
| 2 | ساخت نمونه اولیه اختراع | (شرط لازم) |
| 3 | میزان تازگی اختراع و طول عمر فناوری | 50 |
| 4 | 25 | |
| 5 | قابلیت ورود به بازار و ارزش افزوده اقتصادی حاصل از تولید انبوه اختراع | 25 |
بنیاد ملی جایزه نقدی را به مخترعان سطح ۳ پرداخت می‌کند.
مخترع (یا مخترعان) هر اختراع سطح ۳، یکی از نهادهای توانمندساز مورد تأیید بنیاد ملی را انتخاب کرده و
به معاونت آینده‌سازان معرفی می‌کند. سپس معاونت آینده‌سازان وی را به نهاد منتخب معرفی می‌کند.
نهادهای توانمندساز امکاناتی را برای بهره‌مندی مخترعان سطح ۳ فراهم می‌کنند.
بر اساس سقف تعیین‌شده، ۱۰ درصد از هزینه‌ها از مخترع دریافت می‌شود و
مابقی هزینه‌ها تا سقف ۸۰ درصد توسط بنیاد ملی پرداخت می‌شود.
اجرای شیوه‌نامه شناسایی و پشتیبانی از اختراع‌های برگزیده سطح 2
مخترعان سطح ۳ که موفق به ثبت شرکت مرتبط با اختراع خود شده‌اند و
فرآیند توانمندسازی را با نظر نهاد توانمندساز طی کرده‌اند،
درخواست خود را برای بررسی در سطح ۲ به معاونت آینده‌سازان ارائه می‌کنند.
اختراعات سطح ۲ در جلساتی با حضور معاون آینده‌سازان، رئیس کارگروه، سردبیر هیئت داوری و نمایندگان نهادهای توانمندساز بررسی شده و بر اساس شاخص‌های جدول زیر تعیین می‌شوند.
| ردیف | معیار | ضریب اهمیت |
| 1 | تاسیس شرکت مرتبط با اختراع | (شرط لازم) |
| 2 | گذراندن دوره‌های آموزشی نظیر مستندسازی اختراع، آشنایی با حقوق مالکیت فکری، تجاری‌سازی و فرآیند جذب سرمایه و بازاریابی یا تسلط بر این مفاهیم، به تایید نهاد توانمندساز | 30 |
| 3 | تهیه و تدوین طرح کسب‌وکار و نسخه تجاری‌سازی اختراع، تخت نظارت نهاد توانمندساز | 35 |
| 4 | تکمیل طرح اختراع (بهینه‌سازی یا نمونه‌سازی کارگاهی) | 35 |
حضور نماینده یا نمایندگان معاونت علمی برای تصمیم‌گیری در مورد میزان تسهیلات ضروری است.
بنیاد ملی جایزه نقدی را به مخترعان سطح ۲ پرداخت کرده و آن‌ها را به واحد مرتبط در معاونت علمی معرفی می‌کند تا زمینه بهره‌مندی از تسهیلات فراهم شود.
اجرای شیوه‌نامه شناسایی و پشتیبانی از اختراع‌های برگزیده سطح 1
مخترعان سطح ۲ که موفق به تولید نیمه‌صنعتی اختراع خود شده و گواهی دانش‌بنیان برای آن محصول دریافت کرده‌اند،
درخواست خود را برای بررسی در سطح ۱ به معاونت آینده‌سازان ارائه می‌کنند.
اختراعات سطح ۱ در جلساتی با حضور معاون آینده‌سازان، رئیس کارگروه، سردبیر هیئت داوری و نمایندگان معاونت علمی بررسی می‌شوند.
حضور نماینده یا نمایندگان معاونت علمی برای تصمیم‌گیری در خصوص میزان تسهیلات ضروری است.
بنیاد ملی جایزه نقدی را به مخترعان سطح ۱ پرداخت کرده و آن‌ها را به معاونت علمی معرفی می‌کند.
نحوه ثبت نام و ثبت درخواست داوری اختراع در سامانه سینا به چه صورت است؟
ابتدا وارد سامانه سینا شوید و مسیر زیر را دنبال کنید.
ثبت مدارک> مخترعان> اطلاعات اختراع
موارد لازم را مشابه فرم زیر تکمیل و بارگزاری نمایید.
در ادامه نام و مشخصات کامل سایر مخترعان و مالکان که در گواهی ثبت اختراع آمده است را وارد کنید.
زمینه تخصصی اختراع خود را مشابه فرم زیر وارد کنید.
پس از آن به تعدادی پرسش درباره اختراع خود مشابه فرم زیر پاسخ دهید.
در بخش پایانی فرم نیز تصویر گواهی ثبت اختراع، عکس اختراع و کارکرد آن و تصویر تاییدیه‌های اخذشده را بارگذاری کرده و ذخیره کنید.
پس از تکمیل مدارک از منوی بالا گزینه «ثبت درخواست» را انتخاب کنید و
در بخش مخترعان با درخواست بررسی داوری سطح سه اختراعات و بارگزاری مدارک و اطلاعات در این بخش، درخواست خود را ثبت نمایید.
نحوه اعتراض به نتیجه داوری چگونه است؟
متقاضی می‌تواند یک مرتبه پس از دریافت اعلام نتیجه، اعتراض خود را ثبت نماید.
مهلت ثبت اعتراض و تقاضای تجدید نظر، تا سه ماه بعد از تاریخ رد تقاضا است.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره با تیم بالنج در تماس باشید.
