اگر اختراعی دارید، می‌توانید برای درخواست نظام وظیفه دانشگاهی و فناور در سامانه سینا از امتیاز آن استفاده کنید.
برای وارد کردن مدارک اختراع در سامانه سینا لازم است آن را طی انجام مراحلی به ثبت برسانید و گواهی آن را تحویل بگیرید تا
نشان دهد حق امتیاز آن برای شما است و به دیگران تعلق ندارد.
قبلا در مقاله‌ای مراحل ثبت اختراع داخلی مرور شد و این بار قصد داریم در این مطلب به ثبت اختراع خارجی و بین‌المللی بپردازیم.
چه نوع اختراعی به صورت بین‌المللی قابل‌ثبت است؟
برای ثبت اختراع خارجی، یک دارایی یا اختراع باید سه شرط اساسی داشته باشد:
ابتدا باید اختراع بدیع و بی‌نظیر باشد، به این معنا که کاملاً جدید بوده و اثری از آن در پیشینه علمی وجود نداشته باشد.
دومین شرط این است که اختراع باید دارای گام ابتکاری باشد، به این معنی که از نظر فنی و علمی باید پیشرفته و نوآورانه باشد.
همچنین، اختراع باید دارای کاربرد صنعتی بوده و در راستای رفع نیازهای مردم عادی و بهبود زندگی آن‌ها باشد و نباید برای اهداف غیراخلاقی استفاده شود.
برخی از اکتشافات و قوانین علمی، مانند قانون جاذبه یا فرمول فارادی، واجد شرایط ثبت اختراع نیستند، زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند حق اختراع را برای اصول علمی و قوانین طبیعی به دست آورد.
پیمان همکاری ثبت اختراع (PCT) چیست؟
پیمان همکاری ثبت اختراع که به اختصار «PCT» نامیده می‌شود، یک معاهده بین‌المللی است که
در سال ۱۹۷۰ در واشنگتن ایالات متحده به تصویب رسید و از سال ۱۹۷۸ به اجرا درآمد.
تا به امروز، این پیمان ۱۵۳ کشور عضو دارد. ایران نیز در تاریخ ۱۲ مهرماه ۱۳۹۲ به عنوان ۱۴۸امین کشور به این معاهده پیوست که این اقدام گامی مؤثر در تسهیل مسیر برای مخترعان و نوآوران داخلی به شمار می‌آید.
با استفاده از این معاهده، افراد و شرکت‌ها می‌توانند از فرصت‌هایی برای کسب حمایت و حفاظت از اختراعات خود در کشورهای مختلف عضو پیمان بهره‌مند شوند.
مراحل ثبت اختراع خارجی کدامند؟
ثبت اختراع بین‌المللی به فرآیندی گفته می‌شود که از طریق آن مخترع می‌تواند حقوق انحصاری خود را نسبت به اختراعی که ایجاد کرده است، در کشورهای مختلف به ثبت برساند.
این کار به مخترع این امکان را می‌دهد که از اختراع خود در برابر استفاده‌های غیرمجاز دیگران محافظت کند و نام خود را به عنوان مخترع در سطح جهانی شناسانده و حقوق مالکیت معنوی خود را در کشورهای مختلف معتبر کند.
در این فرآیند، مجموعه‌ای از مراحل باید به ترتیب طی شود تا اختراع در سطح بین‌المللی ثبت شود. در ادامه، به طور کامل به شرح این مراحل پرداخته می‌شود:
1. بررسی شرایط ثبت اختراع
در فرآیند ثبت اختراع، مرحله اول از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
این مرحله به مخترع کمک می‌کند تا مشخص کند آیا اختراعی که انجام داده، واجد شرایط ثبت است یا نه؟
یکی از الزامات اساسی برای دریافت حق اختراع این است که اختراع باید جدید و منحصر به فرد باشد. بنابراین، انجام جستجوهای لازم و بررسی وضعیت اختراع از قبل، بسیار ضروری است تا مخترع از ثبت اختراع برای یک محصول که شرایط لازم را ندارد، جلوگیری کند.
در غیر این صورت، ممکن است مخترع به یک فرآیند ثبت اختراع شکست‌خورده و پرهزینه دچار شود.
برای جلوگیری از این مشکلات، استفاده از کمک یک وکیل ثبت اختراع با تجربه بسیار مفید است.
وکیل با آگاهی از قوانین بین‌المللی و روندهای مختلف در کشورهای مختلف، می‌تواند فرآیند ثبت اختراع در خارج از کشور را برای مخترعان ساده‌تر و مطمئن‌تر کند و احتمال موفقیت را افزایش دهد.
2. تنظیم اظهارنامه بین‌المللی
اولین قدم در ثبت اختراع بین‌المللی، تنظیم یک اظهارنامه است.
این اظهارنامه باید شامل تمام اطلاعات ضروری و مشخصات اختراع باشد.
در این اظهارنامه باید تقاضای ثبت اختراع، شرح و توصیف کامل اختراع، ادعاهایی که مخترع درباره نوآوری خود مطرح می‌کند، نقشه‌های فنی (در صورت نیاز) و یک خلاصه از اختراع ذکر شود.
این اظهارنامه باید به یکی از زبان‌های انگلیسی، روسی، آلمانی یا فرانسوی، که زبان‌های مورد تایید سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) هستند، تهیه و ارسال شود. در این مرحله، مهم است که تمام اطلاعات به دقت و با جزئیات کامل وارد شوند تا اختراع به درستی ثبت شود.
3. ثبت اظهارنامه بین‌المللی
پس از تنظیم و تکمیل اظهارنامه، مرحله بعدی ارسال آن به سامانه WIPO برای ثبت بین‌المللی است.
در این مرحله، مخترع باید اظهارنامه خود را از طریق سیستم PCT (Patent Cooperation Treaty) برای کشورهایی که قصد دارد اختراع خود را در آن‌ها ثبت کند، ارسال کند.
برای ارسال اظهارنامه به دیگر کشورها، مخترع به مدت 12 ماه فرصت دارد تا اختراع خود را به دیگر کشورهای مدنظر ارسال کرده و از سیستم بین‌المللی PCT استفاده کند.
این مدت زمان به مخترع فرصت می‌دهد تا پیش از آغاز مراحل دیگر، تصمیم بگیرد که در کدام کشورها اختراع خود را ثبت کند.
4. پرداخت هزینه برای بررسی
در این مرحله، پس از ارسال اظهارنامه، مخترع باید هزینه‌ای معادل حدود 140 فرانک سوئیس را به سیستم PCT پرداخت کند.
این مبلغ برای انجام پردازش اولیه درخواست، جستجوی ابتدایی و تهیه گزارش نهایی از بررسی‌های اولیه پرداخت می‌شود.
این هزینه‌ها معمولاً از طریق حساب‌های بین‌المللی و سیستم‌های پرداخت آنلاین مانند PCT قابل‌پرداخت هستند.
5. تایید اظهارنامه و ارسال جهت بررسی
در این مرحله، پس از ارسال اظهارنامه و دریافت هزینه‌ها، اظهارنامه برای بررسی اولیه به یکی از سازمان‌های مرجع بین‌المللی ارسال می‌شود. این سازمان‌ها بررسی می‌کنند که اختراع موردنظر جدید و منحصربه‌فرد است یا خیر و آیا واجد شرایط ثبت است یا نه.
در این مرحله، برخی از کشورهای مرجع که برای افراد ساکن ایران قابل‌انتخاب هستند، شامل چین، روسیه، هند و کشورهای اروپایی هستند. سازمان‌های مذکور بررسی‌هایی را در این زمینه انجام داده و نظر خود را به صورت کتبی به مخترع اعلام می‌کنند.
6. پرداخت هزینه برای جستجو
در این مرحله، باید هزینه‌ای برای انجام جستجوی دقیق‌تر و بررسی‌های فنی اختراع پرداخت شود.
هزینه این جستجوها معمولاً بین 50 تا 5000 یورو متغیر است و بستگی به کشور مرجع و نوع اظهارنامه دارد.
این مرحله کمک می‌کند تا اختراع از نظر علمی و فنی بررسی شده و امکان ثبت آن در کشورها مختلف ارزیابی شود.
7. جستجوی بین‌المللی مقدماتی
پس از پرداخت هزینه‌های مرتبط با جستجو، نوبت به انجام جستجوی مقدماتی توسط سازمان‌های مرجع بین‌المللی می‌رسد.
در این مرحله، کشور مرجع که مخترع انتخاب کرده، اختراع را بررسی می‌کند و گزارش خود را در رابطه با قابلیت ثبت اختراع به مخترع ارائه می‌دهد. این جستجوها شامل بررسی‌های اسناد علمی، پتنت‌های قبلی، و سایر منابع فنی است که ممکن است اختراع شما را به چالش بکشد.
8. انتشار بین‌المللی اظهارنامه
پس از انجام جستجوهای مقدماتی و دریافت گزارش‌ها، اظهارنامه اختراع به همراه مستندات لازم در سایت سازمان WIPO منتشر می‌شود.
این انتشار به این معناست که اختراع شما به طور عمومی در دسترس قرار می‌گیرد و افراد دیگر می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند.
این مرحله بسیار مهم است زیرا باعث می‌شود که سایر مخترعان و علاقه‌مندان در سراسر جهان از اختراع شما آگاه شوند.
9. جستجوی بین‌المللی تکمیلی
در برخی موارد، مخترع ممکن است بخواهد درخواست جستجوی تکمیلی را نیز ارسال کند.
در این مرحله، جستجوهای بیشتری در منابع علمی، مقالات علمی و نشریات مرتبط انجام می‌شود تا مطمئن شوند که اختراع شما هیچ‌گونه مشابهت یا تداخل با اختراعات دیگر ندارد.
این جستجوی تکمیلی به دقت بیشتری انجام می‌شود و در نهایت یک گزارش نهایی از سوی مرجع مربوطه صادر می‌شود.
10. ثبت بین‌المللی اختراع
پس از گذراندن تمام مراحل قبلی و تایید صحت اختراع، مخترع می‌تواند اختراع خود را به صورت بین‌المللی ثبت کند.
این مرحله آخرین گام در ثبت اختراع است که پس از آن، مخترع باید اختراع خود را در کشورهای مدنظر ثبت کند.
مخترع حداکثر 30 ماه از تاریخ اولیه ثبت اختراع فرصت دارد تا اختراع خود را در کشورهای مختلف ثبت نماید.
اگر در این مدت، اختراع در کشورهای مدنظر ثبت نشود، دیگر امکان ثبت آن به صورت بین‌المللی وجود نخواهد داشت.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره با تیم بالنج در تماس باشید.
