تحصیل در خارج از کشور همواره یکی از اهداف مهم بسیاری از دانشجویان ایرانی بوده است.
با این حال، هزینه‌های بالای زندگی و شهریه در دانشگاه‌های بین‌المللی، یکی از چالش‌های اصلی در این مسیر محسوب می‌شود.
در پاسخ به این نیاز، دولت برای حمایت از دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج، طرحی تحت عنوان «ارز دانشجویی» را ارائه کرده است.
در واقع، گرفتن ارز دانشجویی در سامانه سجاد به عنوان راهکاری قانونی و قابل‌پیگیری، امکان دریافت ارز با نرخ ترجیحی را برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی فراهم می‌سازد.
این فرآیند شامل ثبت‌نام، بارگذاری مدارک و طی مراحل تأیید از سوی نهادهای مسئول است.
آشنایی با این سامانه و روند دریافت ارز، می‌تواند مسیر دانشجویان را برای تحصیل در خارج از کشور هموارتر کند.
در این مقاله روند دریافت ارز دانشجویی در سامانه سجاد را بررسی می‌کنیم.
ارز دانشجویی چیست؟
ارز دانشجویی نوعی حمایت مالی به‌صورت ارز خارجی است که به دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج از کشور تعلق می‌گیرد.
این نوع ارز معمولاً با نرخ دولتی ارائه می‌شود تا بخشی از هزینه‌های تحصیل و زندگی دانشجو در کشور مقصد را پوشش دهد.
دریافت این ارز فقط برای دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری امکان‌پذیر است و
شامل دانش‌آموزان دبیرستانی یا دانشجویان دوره کارشناسی نمی‌شود.
نرخ ترجیحی این ارز نسبت به بازار آزاد، اصلی‌ترین مزیت آن به شمار می‌رود، اما
برای بهره‌مندی از آن، دانشجو باید شرایط و مدارک خاصی را فراهم کند که توسط نهادهای ذی‌ربط بررسی و تأیید می‌شود.
قیمت ارز دانشجویی چقدره؟ (1403)
یکی از مهم‌ترین مزایای دریافت ارز دانشجویی، بهره‌مندی از نرخ دولتی آن در مقایسه با نرخ آزاد بازار است.
بر اساس اعلام رسمی مراجع ذی‌ربط، قیمت ارز دانشجویی در سال ۱۴۰۳ به صورت زیر تعیین شده است:
هر دلار: ۵۳,۷۸۰ تومان
هر یورو: ۵۶,۱۱۴ تومان
این نرخ‌ها مخصوص دانشجویانی است که از طریق سامانه سجاد اقدام به ثبت درخواست ارز دانشجویی کرده‌اند و
پس از تأیید نهایی، امکان دریافت آن را دارند.
لازم به ذکر است که این مبالغ ممکن است در بازه‌های زمانی مختلف، با توجه به سیاست‌های ارزی دولت دستخوش تغییراتی شوند.
مقدار ارز دانشجویی چقدره؟
طبق داده‌های سال 1403 دولت برای حمایت از دانشجویان ایرانی خارج از کشور، سقف مشخصی از ارز را برای پوشش هزینه‌های تحصیلی و زندگی در نظر گرفته است. مقدار ارز دانشجویی به صورت ماهیانه و با جزئیات زیر ارائه می‌شود:
| عنوان | توضیحات |
| شهریه دانشگاه | ماهیانه تا سقف ۱۰۰۰ دلار (یا معادل آن به یورو) به مدت شش ماه تعلق می‌گیرد. این مبلغ در هر دوره شش‌ماهه یک‌بار قابل دریافت است. |
| هزینه‌های جاری زندگی دانشجویی | ماهیانه تا ۱۰۰۰ دلار |
| اعضای خانواده (همسر و فرزند) | برای هر عضو خانواده (در صورتی که همراه فرد مهاجرت کرده باشند)، ماهیانه تا ۵۰۰ دلار |
مدت زمان پرداخت این ارز به تفکیک مقطع تحصیلی به شرح زیر است:
- دانشجویان کارشناسی ارشد: تا سقف ۳۶ ماه
- دانشجویان دکتری: تا سقف ۶۰ ماه
در صورتی که دانشجو واجد شرایط باشد و فرآیند دریافت ارز از طریق سامانه سجاد را به‌درستی طی کند، مجموع دریافتی او می‌تواند تا سقف ۱۳ هزار یورو نیز برسد.
گرفتن ارز دانشجویی به چه مدارکی نیاز دارد؟
این مدارک شامل موارد زیر است:
- ویزای تحصیلی
- مدارک سال تحصیلی قبل
- کپی تمام صفحات پاسپورت
- مدارک اقامت دانشجویی
- تصویر مهر ورود و خروج در پاسپورت
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
- ریزنمرات تحصیلی
- گواهی اشتغال به تحصیل
ارز دانشجویی به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
ارز دانشجویی، یک حمایت مالی ارزی است که دولت ایران برای تسهیل تحصیل دانشجویان ایرانی در خارج از کشور در نظر گرفته است.
با این حال، دریافت این ارز تنها برای گروه خاصی از دانشجویان امکان‌پذیر است و نیازمند احراز شرایط مشخصی می‌باشد.
شرایط اصلی دریافت ارز دانشجویی
مقطع تحصیلی: تنها دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری در خارج از کشور واجد شرایط هستند. دانشجویان دوره کارشناسی یا دبیرستان مشمول این طرح نمی‌شوند.
دانشگاه مورد تأیید: محل تحصیل دانشجو باید در فهرست دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار داشته باشد.
تمام‌وقت بودن: تنها دانشجویان تمام‌وقت می‌توانند از ارز دانشجویی استفاده کنند. دانشجویان نیمه‌وقت واجد شرایط نیستند.
مدرک زبان: ارائه نمره معتبر در آزمون‌های زبان خارجی که مورد تأیید وزارت علوم باشد، الزامی است.
تأیید پرونده در سامانه میخک: پیش از ثبت درخواست ارز در سامانه سجاد، باید پرونده دانشجویی در سامانه میخک (سامانه تأیید مدارک) ثبت و تأیید شود.
وضعیت نظام وظیفه (برای آقایان): دانشجویان مرد باید یکی از شرایط زیر را داشته باشند: کارت پایان خدمت، معافیت دائم، یا معافیت تحصیلی معتبر
عدم وجود فاصله بین ترم‌ها: اگر بین ترم‌های تحصیلی وقفه‌ای وجود داشته باشد، ارز دانشجویی به دانشجو تعلق نخواهد گرفت.
غیربورسیه بودن: دانشجویانی که از بورسیه‌های تحصیلی بهره‌مند هستند، امکان استفاده از ارز دانشجویی را ندارند.
تعهد بازگشت به کشور: دانشجو و ولی قانونی او باید تعهد دهند که پس از پایان تحصیل، به کشور بازخواهند گشت.
صلاحیت علمی، اخلاقی و سیاسی: داشتن عملکرد تحصیلی قابل قبول، و تأیید صلاحیت عمومی از سوی نهادهای مربوطه (برای صدور کارنامه ارزی و تسهیلات ارزی یا غیرارزی) الزامی است.
نکته مهم:
دانشجویان تنها زمانی می‌توانند برای ارز دانشجویی اقدام کنند که در خارج از کشور حضور داشته باشند، زیرا ثبت مهر خروج از کشور در سامانه یکی از الزامات پردازش درخواست است.
نمرات زبان موردنیاز برای دریافت ارز دولتی دانشجویی چیست؟
یکی از شرایط مهم برای دریافت ارز دانشجویی از طریق سامانه سجاد، ارائه مدرک زبان معتبر با حداقل نمره مورد قبول وزارت علوم است. این مدرک نشان‌دهنده تسلط نسبی دانشجو به زبان خارجی است و نقش مهمی در ارزیابی صلاحیت علمی او دارد.
دانشجویان متقاضی ارز دولتی باید در یکی از آزمون‌های زیر شرکت کرده و حداقل نمره مشخص‌شده را کسب کرده باشند:
| نام آزمون زبان | حداقل نمره مورد نیاز |
| MSRT (MCHE) | حداقل ۴۰ نمره |
| TOLIMO | حداقل 5 نمره |
| IELTS | حداقل ۴۴۰ نمره |
| آزمون تافل | برای تافل PBT حداقل ۴۴۰ نمره و برای تافل IBT حداقل ۴۵ نمره |
توجه: تنها آزمون‌هایی که مورد تأیید رسمی وزارت علوم هستند قابل قبول‌اند. همچنین، نمرات باید معتبر و مربوط به بازه زمانی تعیین‌شده باشند (در اغلب موارد، آزمون‌های زبان بیشتر از دو سال اعتبار ندارند).
پیشنهاد می‌شود پیش از ثبت درخواست ارز در سامانه سجاد، از اعتبار آزمون خود و به‌روزبودن نمره آن اطمینان حاصل کنید تا از رد درخواست جلوگیری شود.
فرآیند دریافت ارز دانشجویی چگونه است؟
دریافت ارز دانشجویی شامل چند مرحله مهم و مشخص است که دانشجویان باید آن‌ها را به ترتیب و با دقت طی کنند تا درخواست‌شان به نتیجه برسد. در ادامه، هر مرحله از این فرآیند به طور کامل شرح داده شده است.
ثبت‌نام در سامانه سجاد
برای شروع، باید به سایت سامانه جامع امور دانشجویان (سجاد) به آدرس مراجعه کرده و ثبت‌نام کنید.
برای آشنایی با نحوه ثبت‌نام در سامانه سجاد حتما این مقاله را ببینید.
سپس مسیر زیر را دنبال کنید:
خدمات> امور بورس و دانشجویان خارج> درخواست ارز دانشجویی
برای آن‌که گزینه «درخواست ارز دانشجویی» در منوی خدمات برای شما قابل مشاهده باشد، باید شرایط زیر را در پروفایل ثبت‌نامی خود رعایت کرده باشید:
- حداقل در یکی از مقاطع کارشناسی ارشد یا دکتری ثبت شده باشید.
- محل تحصیل شما باید خارج از ایران تعریف شده باشد.
- وضعیت تحصیلی‌تان باید به عنوان «شاغل به تحصیل» درج شده باشد.
- در صورتی که گزینه مربوط به درخواست ارز در منوی شما نمایش داده نمی‌شود، لازم است از طریق گزینه «ویرایش پروفایل» اطلاعات خود را بررسی و اصلاح نمایید. پس از به‌روزرسانی اطلاعات، مجدداً از منوی خدمات اقدام به ثبت درخواست کنید.
تأیید قوانین و ورود به فرم درخواست ارز دانشجویی
پس از انتخاب گزینه «درخواست ارز دانشجویی» از منوی خدمات سامانه سجاد، سیستم ابتدا فرمی حاوی قوانین و شرایط استفاده از ارز دولتی را به شما نمایش خواهد داد.
در این مرحله، لازم است محتوای فرم را با دقت مطالعه کرده و پس از بررسی کامل، گزینه «با قوانین گفته‌شده موافق هستم» را فعال نمایید.
تکمیل فرم اصلی درخواست ارز دانشجویی
سپس با کلیک بر روی دکمه «بعدی»، به مرحله بعد منتقل می‌شوید و فرم اصلی درخواست ارز دانشجویی برای شما نمایش داده خواهد شد.
در این فرم، اطلاعاتی مانند مشخصات فردی، اطلاعات دانشگاه محل تحصیل، مقطع تحصیلی، نوع ارز، مدارک لازم و غیره باید به دقت وارد و بارگذاری شوند.
هنگام تکمیل فرم درخواست ارز دانشجویی در سامانه سجاد، لازم است برخی تصاویر و مدارک را با فرمت و حجم مشخص بارگذاری نمایید.
- فرمت تصویر باید JPEG باشد.
- حجم هر تصویر نباید بیشتر از ۳۳۳ کیلوبایت باشد.
وارد کردن کد امنیتی
پس از آن‌که تمامی اطلاعات موردنیاز در فرم درخواست ارز دانشجویی را به دقت وارد کردید و مدارک را بارگذاری نمودید، لازم است فرآیند ارسال درخواست را به صورت زیر تکمیل نمایید.
در پایان فرم، یک سؤال امنیتی به شما نمایش داده می‌شود.
به این سؤال پاسخ دهید تا سیستم از ثبت درخواست توسط انسان (و نه ربات) اطمینان حاصل کند.
پس از پاسخ صحیح، بر روی دکمه «ارسال» کلیک کنید.
در صورت موفقیت‌آمیز بودن ثبت، کد رهگیری برای شما صادر خواهد شد که باید آن را ذخیره و نگهداری نمایید.
نکته مهم: پس از ارسال درخواست، وضعیت آن از طریق داشبورد کاربری شما در سامانه سجاد قابل پیگیری خواهد بود. همچنین در صورت نیاز به ویرایش، ممکن است در مراحل بعدی از شما درخواست رفع نقص شود.
در زمان تکمیل فرم درخواست ارز دانشجویی، برخی از فیلدها به عنوان «اجباری» مشخص شده‌اند. اگر هنگام ثبت اطلاعات، یکی یا چند مورد از این فیلدهای ضروری را خالی بگذارید، سامانه به شما اجازه ارسال فرم را نخواهد داد.
در بالای صفحه، پیامی هشداردهنده نمایش داده می‌شود که مشخص می‌کند کدام فیلدها ناقص یا خالی هستند.
پیام هشدار را با دقت مطالعه کنید.
فیلدهای مشخص‌شده را تکمیل نمایید.
مجدداً تلاش کنید درخواست را ارسال کنید.
پرداخت هزینه از طریق درگاه بانکی
پس از آن‌که فرم درخواست ارز دانشجویی را به‌طور کامل تکمیل و ارسال کردید، سامانه شما را به مرحله پرداخت هزینه هدایت می‌کند.
در این مرحله درگاه بانکی رسمی برای شما نمایش داده می‌شود.
شما باید اطلاعات کارت بانکی خود شامل شماره کارت، CVV2، تاریخ انقضا و رمز دوم را وارد کنید.
پس از پرداخت موفق، سامانه وضعیت پرداخت را ثبت کرده و درخواست شما به مراحل بعدی پردازش منتقل می‌شود.
در صورتی که تراکنش با موفقیت انجام شود، پیامی مشابه نمایش داده خواهد شد.
لطفاً شماره پیگیری را ذخیره کرده و نزد خود نگه دارید.
در صورت ناموفق بودن تراکنش، سیستم پیامی مناسب نمایش می‌دهد و گزینه‌هایی برای رفع مشکل و تلاش مجدد در اختیار شما قرار می‌گیرد.
پیگیری درخواست در کارتابل سامانه سجاد
پس از دریافت پیامک یا ایمیل اطلاع‌رسانی، به پورتال سازمان امور دانشجویان مراجعه کرده و از طریق بخش «کارتابل»، وضعیت خود را مشاهده نمایید.
با توجه به روند فرآیند، درخواست شما با عناوین مشخص در بخش «کارتابل» قابل‌مشاهده خواهد بود.
در هر یک از این مراحل، امکان ویرایش اطلاعات مربوطه برای شما فراهم است.
برای پیگیری، کد رهگیری دریافتی را در قسمت جستجو وارد کرده و بر اساس توضیحات ارائه‌شده، ادامه فرآیند را انجام دهید.
در حال بررسی بودن درخواست ارز دانشجویی
در صورتی که در این مرحله به کارتابل خود مراجعه کرده و شماره پیگیری را وارد نمایید، پیام مربوطه در بخش «توضیحات» به صورت «در حال بررسی» به شکل زیر برای شما نمایش داده خواهد شد.
نیاز به اصلاح داشتن درخواست ارز دانشجویی
در صورتی که کارشناس اداره اعزام در سازمان امور دانشجویان درخواست بازبینی ثبت کند،
لازم است اطلاعات مورد نیاز را مطابق با توضیحات درج‌شده ویرایش نمایید.
پس از اعمال اصلاحات، به سؤال امنیتی پاسخ داده و گزینه «بروزرسانی» را انتخاب کنید. همچنین می‌توانید با انتخاب گزینه «لغو درخواست» نسبت به لغو فرآیند اقدام نمایید.
عدم تایید درخواست ارز دانشجویی
در صورتی که کارشناس اداره اعزام در سازمان امور دانشجویان، درخواست شما را رد کند،
پیام مربوط به عدم تأیید از طریق کارتابل به اطلاع شما خواهد رسید.
تایید درخواست ارز دانشجویی
در صورتی که از نظر کارشناس اداره اعزام در سازمان امور دانشجویان، درخواست مورد تایید باشد،
در نهایت شما می توانید با کلیک روی «دریافت فرم ارز» فرم ارز نهایی را مشاهده نمایید.
نمونه فرم و رسید ارز دانشجویی در شکل زیر مشاهده می‌شود.
برای کسب اطلاعات و دریافت مشاوره با تیم بالنج در تماس باشید.
021-78581234
