چطوری وام مسکن نخبگان بگیریم؟ (قوانین 1404)

حمایت از نخبگان علمی و پژوهشی همواره به‌عنوان یکی از اولویت‌های مهم کشور است.
یکی از دغدغه‌های اصلی این افراد، تامین مسکن مناسب و پایدار است که بتواند شرایط زندگی و فعالیت‌های علمی آن‌ها را تسهیل کند.
در این راستا، اعطای وام مسکن نخبگان برای خرید یا تامین تسهیلات ودیعه خانه به‌عنوان یکی از راهکارهای مؤثر جهت رفع این نیاز مطرح شده است.
این وام‌ها با شرایط تسهیل‌شده و نرخ بهره پایین، زمینه‌ای مناسب برای تثبیت جایگاه نخبگان در جامعه و افزایش انگیزه آن‌ها برای ادامه فعالیت‌های علمی فراهم می‌آورد.

در این مقاله به بررسی اهمیت و مزایای وام مسکن نخبگان و شرایط دریافت آن می‌پردازیم.

نخبه کیست؟

طبق تعریف بنیاد ملی نخبگان واژة نخبه به فردی برجسته و کارآمد اطلاق می‌شود که در خلق و گسترش علم، فناوری، هنر، ادب، فرهنگ و مدیریت کشور در چارچوب ارزش‌های اسلامی اثرگذاری بارز داشته باشد و
همچنین فعالیت‌های وی بر پایة هوش، خلاقیت، انگیزه و توانمندی‌های ذاتی از یک‌سو و خبرگی، تخصص و توانمندی‌های اکتسابی از سوی دیگر، موجب سرعت‌بخشیدن به پیشرفت و اعتلای کشور شود.

وام مسکن بنیاد ملی نخبگان به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

اگر حداقل یکی از شرایط زیر را داشته باشید، می‌توانید حداکثر تا پنج سال پس از تاریخ کسب عنوان برگزیده، برای دریافت تسهیلات مربوط به ساخت، خرید یا ودیعه اجاره مسکن، درخواست خود را از طریق سامانه سینا ثبت کنید:

• برگزیدگان در چارچوب شیوه‌نامه توسعه و شناسایی فعالیت‌های استادیاران جوان (طرح زنده‌یاد کاظمی آشتیانی)
• برگزیدگان طرح جذب دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی در موسسات علمی (طرح شهید شهریاری)
• برگزیدگان سطوح یک و دو شیوه‌نامه شناسایی و حمایت از اختراعات برتر (طرح شهید فخری‌زاده)
• برگزیدگان شیوه‌نامه بهره‌مندی از تسهیلات دوره پسادکتری برای دانش‌آموختگان ممتاز پس از آغاز دوره (طرح شهید چمران)
• برگزیدگان شیوه‌نامه بهره‌گیری از تسهیلات جذب دانش‌آموختگان برتر در نهادهای فناورانه (طرح شهید تهرانی مقدم) که تا تاریخ ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ انتخاب شده‌اند (مهلت بهره‌مندی از وام مسکن نخبگان برای مشمولان این طرح تا پایان خرداد ۱۴۰۴ است)
• برگزیدگان شیوه‌نامه جذب استعدادهای برتر در دستگاه‌های اجرایی که تا تاریخ مذکور در کارگروه ارزیابی جذب برگزیده شده و بیش از پنج سال از صدور کد استخدامی آن‌ها نگذشته باشد (مهلت بهره‌مندی از وام مسکن نخبگان برای مشمولان این طرح تا پایان خرداد ۱۴۰۴ است).
• به علاوه، متخصصان ایرانی دانش‌آموخته خارج از کشور تا پنج سال پس از تاریخ برگزیدگی می توانند برای درخواست بهره‌مندی از این تسهیلات، از طریق ارتباط با مرکز تعامالت بین‌المللی علم و فناوری اقدام نمایند.

مبلغ و تعداد تسهیلات وام مسکن نخبگان چیست؟

در سال ۱۴۰۳، حداکثر مبلغ وام مسکن و تسهیلات برای ساخت یا خرید مسکن تا بیست میلیارد ریال تعیین شده است، در حالی که تسهیلات مربوط به ودیعه اجاره مسکن تا سقف پنج میلیارد ریال ارائه می‌شود.
منابع مالی این تسهیلات از طریق بانک‌های عامل تأمین و نحوه پرداخت و بازپرداخت آن بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغ شده توسط بانک مرکزی انجام می‌شود. در حال حاضر، بانک‌های عامل که در بخش شرایط تکمیلی معرفی شده‌اند، تا زمان تکمیل سهمیه مصوب شورای پول و اعتبار بانک مرکزی، با بنیاد همکاری مستمر در اعطای این تسهیلات دارند.

نرخ سود تسهیلات و شرایط بازپرداخت وام مسکن نخبگان چقدر است؟

مطابق با تصمیمات شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی، نرخ سود تسهیلات مربوط به ساخت، خرید و ودیعه اجاره مسکن معادل ۲۳ درصد است.
مدت بازپرداخت این تسهیلات برای ساخت و خرید مسکن تا ۲۰ سال و برای ودیعه اجاره مسکن تا ۵ سال می‌باشد.
میزان اقساط ماهانه توسط بانک‌های عامل محاسبه می‌شود و متقاضیان می‌توانند با مراجعه به مدیریت امور شعب بانک‌های عامل، از جزئیات مبلغ اقساط خود آگاه شوند.

مهلت بهره‌مندی از تسهیلات وام مسکن نخبگان چیست؟

متقاضیان واجد شرایط می‌توانند حداکثر تا پنج سال پس از تاریخ برگزیده شدن خود، برای دریافت هر یک از انواع تسهیلات مسکن و معرفی به بانک عامل اقدام کنند. البته این مهلت برای افراد مشمول طرح شهید تهرانی مقدم و طرح جذب در دستگاه‌های اجرایی، تا پایان خردادماه سال ۱۴۰۴ تعیین شده است.
این تسهیلات فقط یک‌بار به هر فرد واجد شرایط تعلق می‌گیرد و امکان بهره‌مندی مجدد از آن وجود ندارد.

مهلت اعتبارنامه‌های معرفی به بانک چقدر است؟

معرفی‌نامه ارسالی به بانک عامل، از تاریخ صدور، به مدت یک سال اعتبار دارد ولی در برخی موارد با تغییر سال، بانک‌ها نامه‌های صادر شده در سال قبلی را نمی‌پذیرند و درخواست ارائه نامه با مبلغ و سهمیه سال جدید را دارند، در این شرایط در صورتی که مهلت بهره‌مندی فرد از تسهیلات به اتمام نرسیده باشد، امکان صدور نامه تمدید وجود دارد. تمد ید، تغییر شهر/ استان، افزایش مبلغ و هر گونه معرفی مجدد، منوط به تصمیم گیری مجدد بنیاد بر اساس ضوابط و رویه‌های بنیاد خواهد بود و نامه تمدید بهره‌مندی از تسهیلات حداکثر شش ماه اعتبار خواهد داشت.

تسهیلات ساخت/ خرید/ ودیعه اجراه مسکن از سوی کدام بانک ها پرداخت می شود؟

هر ساله شورای پول و اعتبار بانک مرکزی، بانک‌های عامل و میزان سهمیه هر یک از آن‌ها را تعیین و به بنیاد ابلاغ می نماید. در سال 1404 این بانک‌ها شامل ملت، سپه، تجارت، مسکن، رفاه کارگران و صادرات می باشد. البته برخی از این بانک ها صرفا قادر‌به تسهیلات ساخت/ خرید هستند و تسهیلات ودیعه اجاره مسکن توسط آنان پرداخت نمی‌شود. بدیهی است معرفی مشمولان برای بهره‌مندی از تسهیلات ودیعه به بانک‌های مجاز صورت خواهد گرفت.

شرایط تسهیلات و وام مسکن نخبگان چیست؟

تسهیلات ساخت/ خرید مسکن

تمامی شرایط مرتبط با اعطای این تسهیلات، از جمله نسبت مبلغ اصل و سود وام به ارزش ملک، میزان حقوق متقاضی، نحوه قرارداد (مانند اجاره به شرط تملیک یا قرار دادن ملک در رهن بانک)، تعداد ضامن‌ها و مدارک مورد نیاز مثل گواهی کسر از حقوق و فیش حقوقی، طبق مقررات بانک‌های عامل تعیین می‌شود. متقاضیان می‌توانند برای کسب اطلاعات دقیق‌تر به مدیریت امور شعب بانک مربوطه مراجعه کنند. سند مالکیت ملک پس از دریافت وام، باید به صورت شش‌دانگ به نام متقاضی وام باشد.

تسهیلات ودیعه اجاره مسکن

در خصوص تسهیلات ودیعه اجاره مسکن، بانک‌های ملت، تجارت و سپه به عنوان بانک‌های عامل در همکاری با بنیاد فعال هستند.

شرط بهره‌مندی از این تسهیلات این است که متقاضی و همسر وی پیش‌تر از هیچ تسهیلات مسکن بانکی استفاده نکرده باشند.
همچنین اجاره‌نامه باید به نام متقاضی بوده و دارای کد رهگیری معتبر باشد.
شرایط مربوط به حقوق دریافتی، تعداد ضامن و مدارک مورد نیاز برای این نوع تسهیلات نیز مطابق قوانین بانک‌های عامل است.
متقاضیان برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانند به شعب بانک مراجعه کنند.
توصیه می‌شود متقاضیان پیش از ثبت درخواست، تمامی جوانب و شرایط تسهیلات را به دقت بررسی کنند و در زمانی که توان مالی لازم برای پرداخت اقساط و همچنین تامین مبلغ موردنیاز برای خرید یا اجاره مسکن را دارند، اقدام کنند.

متخصصان ایرانی که در خارج تحصیل کرده‌اند آیا می‌توانند وام مسکن نخبگان بگیرند؟

علاوه بر این، متخصصان ایرانی که تحصیلات خود را در خارج از کشور به پایان رسانده‌اند، می‌توانند برای دریافت این تسهیلات از طریق ارتباط با مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری اقدام کنند.

هر کس چند بار می‌تواند وام مسکن نخبگان بگیرند؟

لازم به ذکر است هر متقاضی فقط مجاز است از یکی از انواع تسهیلات ساخت، خرید یا ودیعه اجاره مسکن استفاده نماید و در صورت بهره‌مندی از یکی، امکان دریافت تسهیلات دیگر وجود ندارد.
در صورتی که متقاضی تمایل به معرفی مجدد داشته باشد و از تسهیلات قبلی استفاده نکرده باشد، باید انصراف خود از وام پیشین را اعلام کند تا موضوع توسط بنیاد بررسی شود.

مدارک مورد نیاز برای دریافت وام مسکن نخبگان ویژه دانشجویان برتر چیست؟

• کپی کارت ملی، شناسنامه و کارت دانشجویی
• کپی سند ازدواج و شناسنامه زوجین
• سند تعهد محضری و کپی حکم کارگزینی ضامن
• معرفی‌نامه به بانک
• شماره حساب دانشجویی در قالب کارت جوان بانک تجارت
• فرم تایید معدل و تایید تعداد واحدهای ثبت شده در این فرم توسط آموزش دانشگاه

لازم به ذکر است برای دریافت معرفی‌نامه، دانشجویان نخبه کشور ابتدا باید به سایت بنیاد ملی نخبگان (bmn.ir) مراجعه و مشخصات خود را ثبت کنند. پس از تأیید اطلاعات نخبگان توسط بنیاد ملی نخبگان، این معرفی‌نامه صادر می‌شود.

نحوه ثبت‌نام وام مسکن نخبگان ویژه دانشجویان برتر چیست؟

جهت دریافت وام مسکن بنیاد نخبگان باید ابتدا در یکی از طرح های که در ابتدای همین مقاله به آن‌ها اشاره شد، برگزیده شوید.
به همین منظورمشابه زیرعمل کنید:

ثبت مدارک در سامانه سینا

ابتدا باید به سامانه سینا (https://sina.bmn.ir) مراجعه کرده و پس از ثبت‌نام اولیه مدارک خود را ثبت کنید.

روش دقیق ثبت مدارک در سامانه سینا با جزییات کامل در این مقاله آمده است.

ثبت درخواست طرح

پس از آن باید در صفحه اصلی سامانه سینا به پایین اسکرول کنید و در بخش «خدمات بنیاد ملی نخبگان» یکی از طرح‌های مناسب برای دریافت وام مسکن نخبگان را انتخاب کنید.
پس از تکمیل فرم‌ها می‌توانید درخواست خود را ثبت کنید.
همچنین می‌توانید از منوی کناری مسیر ثبت درخواست> دانش‌آموختگان برتر دنبال کنید و یکی از طرح‌ها را انتخاب کنید.

وقتی در طرح موردنظر پذیرفته شوید می‌توانید برای وام مسکن نخبگان درخواست دهید.

ثبت درخواست وام مسکن

به همین منظور مجددا وارد سامانه سینا شوید و از منوی کناری مسیر زیرا دنبال کنید.

ثبت درخواست> دانش‌آموختگان برتر> تسهیلات فرهنگی> وام خرید/ ساخت مسکن

فرم موردنظر مربوط به ثبت درخواست وام مسکن را تکمیل و ذخیره کنید.

صدور معرفی‌نامه به بانک

پس از ثبت درخواست در سامانه سینا، معمولاً طی یک تا دو هفته به شما اطلاع داده می‌شود که آیا واجد شرایط دریافت وام هستید یا خیر؟
و در صورت تایید، معرفی‌نامه‌ای به بانک عامل صادر خواهد شد.
ابتدا توسط بنیاد به مدیریت شعب بانک در استان محل سکونت شما معرفی می‌شوید.
سپس می‌توانید شعبه مورد نظر خود را برای دریافت وام انتخاب کنید. پس از ارجاع پرونده به شعبه انتخابی، از شما خواسته می‌شود مدارک مورد نیاز را تکمیل کنید.

مراجعه به بانک

در این مرحله، لازم است مدارک هویتی، شغلی و مدارک مربوط به ضامنین خود را به بانک ارائه دهید.
همچنین باید کپی پایان کار و سند مالکیت ملکی را معرفی کنید که عمر مفید آن حداکثر ۲۵ سال باشد.
(توجه داشته باشید که ملاک سن ملک، تاریخ پروانه اولیه ساخت است و اگر این پروانه بیش از ۲۵ سال عمر داشته باشد، امکان دریافت وام وجود ندارد.)

توصیه می‌شود ابتدا ملک را قولنامه نکنید و ابتدا کپی سند و پایان کار آن را به بانک ارائه دهید تا تایید اولیه انجام شود.
سپس اقدام به قولنامه کردن ملک کرده و آن را برای ارجاع به کارشناسی ملک به بانک تحویل دهید.

پس از تایید ملک توسط کارشناس بانک و تکمیل مدارک، به شما معرفی‌نامه محضر داده می‌شود. سپس شما و فروشنده ملک باید به محضر مراجعه کنید و بعد از انتقال سند به نام بانک، مبلغ وام تنها به فروشنده پرداخت می‌شود و مستقیماً به دست متقاضی وام نخواهد رسید.

مدت زمان دریافت وام مسکن بنیاد نخبگان چقدر است؟

معمولاً از زمان ثبت درخواست در بنیاد تا معرفی به بانک، حدود یک تا دو ماه طول می‌کشد.
پس از مراجعه به بانک، زمان دریافت وام بستگی به سرعت تکمیل مدارک توسط متقاضی دارد.
 اگر مدارک هویتی، شغلی و ضامنین سریعاً تکمیل شود، پس از تحویل سند و پایان کار ملک برای کارشناسی، طی دو هفته مبلغ وام پرداخت خواهد شد. (این روند سریع‌تر از وام‌های اوراق‌دار بانک مسکن است که معمولاً حدود یک ماه زمان می‌برد.)
کارشناسی ملک حدود یک هفته زمان می‌برد و فرآیند محضر و انتقال سند نیز تقریباً یک هفته طول می‌کشد.